Que é a  COP26? Este termo significa Conferencia das Partes número 26, é dicir, a  vigesimosexta reunión dos países desde o Cume da Terra de Brasil, celebrada en 1992, onde se acordaron estas reunións anuais. Por tanto, son reunións anuais (aínda que o ano pasado non se celebrou pola pandemia) e cada vez teñen máis repercusión mediática pola gravidade que alcanzou a situación climática.

“Máis ambición”. Esta é a frase que sae de todos os expertos e case todos os políticos que estes días falan sobre o Cume de  Glasgow. O Acordo de París de 2015 ( COP21) marcou o camiño para seguir, pero na COP26 débense actualizar, concretar e perfilar as estratexias de actuación acordadas naquela ocasión. Ese é o desexo común, pero a efectos prácticos que cabe esperar do novo cume?

A boa noticia é que non  hai ningunha potencia que abertamente queira torpedear os obxectivos de París (todos, en maior ou menor medida, reman na mesma dirección), pero a mala é que a situación climática empeora máis rapidamente do previsto.

Os últimos informes da ONU apuntan a que, de manterse a situación actual (mesmo cos recortes de emisións xa aprobados), a temperatura global pode chegar a subir 2,7ºC, ou mesmo máis, a final de século, no canto de só 1’5ºC, como se decidiu en París. Por tanto, todo indica que  Glasgow producirá unha nova ‘volta de torca’ para acordar recortes máis severos nas emisións.

Para iso, os diferentes países deben presentar actualizados no cume as súas estratexias nacionais de redución de emisións, de modo que se garanta non exceder os 1,5º C de quecemento para 2100, tendo en conta os novos informes científicos. Iso requirirá novos esforzos.

Os científicos estiman que as emisións deben reducirse nun 45% para 2030, en comparación cos niveis de 2010, e de aí a cero emisións netas para 2050, se se quere que o mundo teña posibilidades de permanecer dentro do limiar de 1,5 °C.

“Os esforzos que hai que facer a nivel internacional para quedar en 1,5 graos e non chegar a 2 son xigantescos”, xa que unha diferenza de medio grao implica “centos de millóns de persoas afectadas pola subida do nivel do mar e os fenómenos meteorolóxicos extremos”, asegura o investigador do CSIC Valladares.

Máis de 70 países presentaron os seus plans de redución de emisións ( NDC, en inglés), pero aínda faltan moitos por facelo e cabe esperar que no novo cume se incremente o seu número, aínda que é certo que os grandes contaminantes xa as teñen en marcha.

Outra das cuestións que deberá resolver o cume é o financiamento das accións contra o cambio climático nos países máis empobrecidos. O chamado financiamento climático é o diñeiro que se envía aos devanditos países, desde fontes públicas e privadas, para axudarlles a reducir as emisións e facer fronte aos impactos que xa están a sufrir polo clima extremo. Na COP de 2009 en Copenhague prometeuse aos países máis desfavorecidos que recibirían 100.000 millóns de dólares ao ano para o ano 2020.

Con todo, esa promesa incumpriuse parcialmente. A OCDE sinalou nun informe feito público hai poucas semanas que o ano pasado só se entregaron ao redor de 80.000 millóns de dólares.

Por tanto, os países receptores destas axudas queren recibir neste cume a seguridade de que o diñeiro chegará canto antes e queren ver un novo acordo financeiro que amplíe ademais os fondos dispoñibles máis aló de 2025.

Así mesmo, na axenda do cume está presente o xa vello debate sobre o artigo 6 do Acordo de París, aquel que alude á compravenda de dereitos de emisión de carbono. En liñas xerais, establece un mecanismo polo cal os países ricos máis contaminantes  poden realizar os seus recortes de emisións noutros países diferentes, pagando as instalacións necesarias (como un parque fotovoltaico, por exemplo), axudando deste xeito ao devandito país con ese investimento e, ao mesmo tempo, contabilizando como propia esa redución de emisións.

Con todo, é un mecanismo con grandes marxes para a manipulación e o  mercadeo, co que o reto do cume é fixar de maneira estrita o seu funcionamento e garantir que a redución de emisións se faga en todos os países, tanto ricos como pobres.

Por outra banda, os ollos do mundo estarán, unha vez máis, situados sobre China, o maior emisor do mundo. A posición do seu goberno parece ir na boa dirección, sobre todo despois de que anunciase as cero emisións netas no país para 2060.

Xunto a esta promesa, o presidente  Xi  Jinping anunciou o pico máximo de emisións en 2030,  pero todo parece indicar que durante o cume presionarase ao goberno chinés para que adiante ese momento a 2025. E é que o esforzo que faga este país en concreto é suficiente como para variar significativamente o futuro do clima nun sentido ou outro.

Imaxe de Ella Ivanescu