Coa ciencia como fonte de luz, o Congreso Mundial da Natureza reuniu en Francia a xefes de Estado, miles de líderes ambientais, comunidades indíxenas, empresarios, científicos e académicos para buscar solucións e estratexias mundiais que freen a degradación dos ecosistemas terrestres e marítimos causada pola acción humana.

Os expertos puxeron sobre a mesa datos reveladores: o 28% das especies coñecidas están en perigo de extinción, 38.500 especies ao límite da supervivencia que nos sitúan fronte á sexta extinción masiva, nesta ocasión causada, sen lugar a dúbida, pola actividade humana.

Aínda que non apareza na lista de especies en perigo que cada dous anos revisa a Convención Internacional para a Conservación da Natureza,  IUCN, a humanidade tardará pouco en sumarse a esas 38.500 desafortunadas que teñen os días contados se non se adoptan medidas urxentes que permitan conservar a biodiversidade do planeta.

A pandemia da COVID-19, que aínda hoxe arrasa ao planeta con sucesivas ondas de contaxios e mortes, catro millóns e medio de falecidos en apenas dous anos, non é senón unha chamada de atención para mostrar a vulnerabilidade do ser humano ante esta diminución continuada de especies que nos sitúa en primeira fila, diana para acoller virus e bacterias emerxentes.

Así o constatan numerosos expertos, entre eles o profesor Fernando Valladares, investigador do CSIC que explica as fortes relacións entre saúde, pandemia e perda da biodiversidade ambiental.

As  zoonosis, infeccións humanas de orixe animal, supoñen a maioría das enfermidades emerxentes dos últimos 70 anos e xeran polo menos mil millóns de casos de enfermidades anuais. Con todo, non é na riqueza de especies onde debemos ver o risco, senón que é na pobreza de biodiversidade onde se pon en risco a nosa saúde. Coa degradación dos ecosistemas e a perda de especies quedamos coas especies máis perigosas.

A crise ambiental vai máis aló do cambio climático, reforzar a resiliencia da biodiversidade é fundamental para retardar o cambio e viceversa. De maneira que ambos os factores retroaliméntanse e han de estar presentes de maneira transversal en todas as políticas sectoriais.

Abordar de maneira integrada cambio climático e biodiversidade lévanos a buscar solucións na propia natureza como clave na adaptación e mitigación ao novo escenario e deberían converterse nunha área de investimento prioritario para as administracións de todo o mundo.

A coordinación de actuacións a nivel global sobre algunhas especies, como o atún vermello, demóstranos que é posible un desenvolvemento socioeconómico co bo estado das especies se respectamos o límite da natureza e deixámola rexenerarse, como só ela sabe, en equilibrio.

O mundo está, e sempre estivo, nun continuo estado de cambio e na adaptación ao que veña está a resiliencia e a posibilidade de supervivencia.

O que vén non parece bo, pero aínda estamos a tempo de melloralo se cada un de nós, a nivel individual, tomamos conciencia de que a loita contra o cambio climático non é cousa dos líderes dos grandes países, nin de potentes multinacionais, senón cousa de todos.

Esta semana comezou un novo curso escolar no que, como novidade, a educación ambiental formará parte da formación das novas xeracións; esperemos que este xerme que é a educación floreza máis pronto que tarde para reverter esta tendencia destrutiva de biodiversidade para atopar un novo equilibrio natural que nos garanta, tamén aos seres humanos seguir vivindo neste planeta Terra cuberto de auga.

Imaxe de Tamanna Rumee