No noso país, o Real Decreto 110/2015 do 20 de febreiro de 2015, sobre aparellos eléctricos e electrónicos e a xestión de residuos, establece que os produtores destes dispositivos están obrigados a adoptar as medidas necesarias para que os residuos dos seus produtos sexan recollidos de forma selectiva e teñan unha correcta xestión ambiental, a financiar os custos da devandita xestión e a inscribirse no Rexistro Nacional de Produtos de Aparellos Eléctricos e Electrónicos (REI-RAEE).

Por iso, todos os fabricantes están obrigados a recoller o teu vello terminal cando decides comprar un novo, xa vaias a unha das súas tendas ou a calquera dos seus distribuidores. Moitos deles se reacondicionan e vólvense a vender nos mercados de segunda man, pero outros acaban nas plantas de reciclaxe (onde tamén poden levalos os particulares).

A pesar de todo, e aínda que moitos fabricantes ofrecen incentivos económicos para garantir a recollida de vellos terminais, o certo é que os teléfonos móbiles non se reciclan tanto como outros dispositivos, en parte por medo a que se poida facer cos datos gravados. Con todo, é importante reciclar os vellos ' smartphones' polos beneficios ambientais e económicos que conleva este simple xesto.

A primeira ollada, un teléfono é unha gran pantalla de cristal, recuberta de plástico ou aluminio, con moitos compoñentes electrónicos no seu interior. Pero o certo é que, cando se analiza, un móbil está composto de diversos compoñentes. Dentro deles hai metais preciosos e  semipreciosos como ouro, platino e  paladio, unha variedade dos cales poden reciclarse para formar compoñentes  enchapados e contactos eléctricos de baixa voltaxe.

O  paladio, en concreto, ten un papel crave na tecnoloxía utilizada para as pilas de combustible. O metal tamén se pode extraer das baterías. O zinc tamén se atopa nos terminais e utilízase para revestir o aceiro, aínda que tamén se pode mesturar con cobre para facer latón. Os barcos e submarinos, por exemplo, utilizan bloques de zinc para deter a formación de óxido.

En canto ao plástico, tamén presente, pode pode granularse e  reformularse para o seu uso en molduras. Outros compoñentes valiosos son os dispositivos de memoria flash que se poden recuperar e degradar. E como pezas útiles que se poden reutilizar hai que contar: antenas,  conectores de batería,  PCB (placas de circuíto impreso), conectores que inclúen contactos de bordo recubertos de ouro en PCB, IC (circuítos integrados), teclados, pantallas  LCD, lentes, micrófonos, carcasas de teléfonos, parafusos, conxuntos de tarxetas  SIM e altofalantes.

No noso país, hai varios organismos que se dedican á reciclaxe de residuos de aparellos eléctricos e electrónicos ( RAEE), como Recyclia ou a Fundación Ecolec. «Os RAEE levan ata plantas de reciclado específicas e, en primeiro lugar, clasifícanse os residuos e extráense todos aqueles compoñentes perigosos (aceites e gases no caso dun frigorífico e a batería no caso dun móbil)», explica Rafael Serrano, director de Relacións Institucionais, Márketing e Comunicación da Fundación ECOLEC.

«Despois dese primeiro paso de clasificación e descontaminación, fragméntanse os residuos e sepáranse os diferentes materiais: metais  férricos de non  férricos, plásticos, etc. Unha vez separados os diferentes materiais, xa se poden volver introducir no ciclo produtivo», conclúe. E de aí, de novo ás nosas mans.

Dentro de  Recycla atópase a iniciativa  Tragamovil, que non só se dedica á reciclaxe destes dispositivos, senón a promover a concienciación sobre a súa importancia, xa que, tal e como recoñece, no caso dos teléfonos móbiles, tablets, computadores e outros pequenos aparellos de tecnoloxía da información existen moitos factores que desalentan a reciclaxe na cidadanía, incluída a seguridade dos datos, o valor do produto, os puntos de retorno difíciles de alcanzar e a incerteza sobre a reciclaxe adecuada, entre outros.

Cando decidimos entregar un vello terminal nos centros de reciclaxe, nas tendas ou nos sitios habilitados para iso, iníciase un proceso que acabará co desmonte do teléfono e ao recuperación daquelas partes útiles. Nun primeiro paso, ao terminal quítanselle as baterías, que adoitan seguir o seu propio curso de reciclaxe. Despois disto, os  recicladores comezan a triturar os teléfonos móbiles e, unha vez esnaquizados, métense nuns fornos especiais que os quentan a unhas temperaturas que poden chegar aos 1.100 graos.

Logo leva a unha planta de reprocesamento onde se trituran en anacos pequenos. Unha vez  triturado, e mediante uns imáns, elimínanse os metais  ferrosos, como o aceiro, mentres que outros metais non metálicos elimínanse mediante o uso de correntes electrónicas. Pola súa banda, o plástico clasifícase en tipos mediante varios métodos, pero que se granulan e se transforman noutros materiais.

Cando os teléfonos móbiles triturados quéntanse a tan alta temperatura, os recicladores procesan o resultado do teléfono móbil utilizando algúns produtos químicos potentes. Isto a miúdo dá como resultado a redución dos teléfonos móbiles ao po, que se adoita levar á fundición. Despois de retirar estes diferentes materiais, os fabricantes transpórtanos aos seus diferentes departamentos. Aquí utilízanse para facer diferentes cousas para a súa reutilización. Se se utilizan para facer obxectos que entrarán en contacto con comestibles, primeiro desintoxícanse. Desta forma asegúrase que non sexa un risco para a saúde humana.