O Ministro ministro español de Consumo, Alberto Garzón, atopouse cunha forte resistencia e declaracións polémicas (por exemplo, #chuletonalpunto) na esfera política e mediática cando lanzou unha campaña explicando estes problemas e pedindo unha redución, non unha eliminación, do consumo de carne no pasado mes de xullo. Esta controversia esconde o feito importante de que a maioría de persoas xa está a favor da idea básica expresada pola campaña.

Consideramos unha gran enquisa de 2020 que examina as actitudes e comportamentos ambientais entre 30.000 cidadáns da UE-27, China, o Reino Unido e Estados Unidos. As mostras de cada país foron representativas da poboación xeral en función de cotas como idade, sexo ou localización.

Cando se preguntou a residentes en España se estaban a reducir a súa inxesta de carne para combater o cambio climático, o 61% respondeu “si” (ver gráfico no enlace da noticia orixinal). Esta cifra situouse lixeiramente por baixo da media da UE-27 do 66%.

Ademais, cando se pregunta ás persoas se están a reducir a inxesta de carne, ou “teñen a intención de facelo”, o número de respostas afirmativas sobe ao 76% en España. Esta é unha proba da disposición xeralmente alta a cambiar os hábitos alimenticios.

Uno dos achados máis interesantes e relevantes da enquisa é que existen maiorías mesmo cando se consideran diferentes características das persoas enquisadas. Por exemplo, aínda que reducir a carne asóciase cunha ameaza para a masculinidade, o 57% dos homes di reducir o seu consumo de carne, en comparación co 66% das mulleres. Hai maiorías en todas as comunidades autónomas de España, que van desde o 55% en Madrid ao 70% en Asturias e Illas Baleares.

Probablemente a maior parte da resistencia á campaña proveu de políticos de partidos de dereita. Con todo, incluso o 59% das persoas que se identifican a si mesmas como “de extrema dereita” din reducir a inxesta de carne por razóns climáticas, en comparación co 72% das persoas “centristas” e o 80% das persoas de “extrema esquerda”.

Todas estas cifras da enquisa presentada non son extremadamente excepcionais: por exemplo, outra enquisa na UE de 2020 atopa que menos do 30% non reduciu o consumo de carne vermella, nin tiña a intención de facelo por razóns ambientais, mentres que a maioría de persoas españolas ten intencións ou comportamentos máis positivos.

Cabe sinalar que estas preguntas da enquisa piden razóns ambientais para reducir a carne. Pero como tamén se dixo antes, existen outras razóns para reducir o consumo de carne. Por exemplo, o 62% da cidadanía española é consciente de problemas de seguridade alimentaria relacionada coa carne, concretamente, os residuos de antibióticos, hormonas ou esteroides nela. Esta podería ser unha das outras razóns polas que as persoas están dispostas a reducir o consumo de carne.

A investigación tamén mostra que proporcionar información sobre a saúde, o medio ambiente ou doutro tipo pode reducir aínda máis o consumo de carne.

Do mesmo xeito que con outros dominios da sustentabilidade, a responsabilidade de realizar cambios de comportamento non debe recaer só nos consumidores individuais. Necesítanse políticas públicas, que requiren o apoio da cidadanía. Aínda que é posible que as persoas non estean tan entusiasmadas co cambio das políticas como cos cambios individuais, os datos aínda indican, por exemplo, que hai máis persoas en España que están de acordo que en desacordo en que “as regulacións deberían obrigar aos agricultores e produtores de alimentos a cumprir con estándares de sustentabilidade máis estritos”.

Non hai unha resposta única ao por que hai tanta controversia. Por unha banda, están os fortes grupos de presión na industria alimentaria que poden influír. Doutra banda, os medios de comunicación poderían proporcionar máis contexto sobre os problemas do consumo excesivo de carne. Por exemplo, un estudo mostra que só o 1,5% de todos os artigos relacionados co cambio climático en varios xornais españois durante un período de 7 anos refírense ao tema da carne.

A polarización política en España pode ser outro factor determinante. As reaccións á campaña relaciónanse cos achados dun estudo experimental de EE. UU. cando aos votantes republicanos e demócratas se lles presentou unha política climática, apoiárona máis cando se lles dixo que a política era promovida por políticos do seu propio partido. Os votantes de ambas ideoloxías, viron a mesma política de maneira máis negativa cando se lles dixo que a iniciativa era promovida polo partido contrario. Este efecto de “partido sobre política” tamén pode estar a funcionar en España. Quizais o vídeo da campaña xerase menos controversia se o ministro non aparecese.

Imaxe de Jill Wellington